HISTORIA PARAFII

Przyjmuje się, że już na początku drugiej połowy XV wieku istniał w Ełku Katolicki Kościół parafialny, który należał do dekanatu reszelskiego. Opiekę duszpasterską nad katolikami Ziemi Ełckiej od 1853 roku sprawowali kapłani ze Świętej Lipki.

22 maja 1853 roku Ksiądz Biskup Józef Ambroży Geritz erygował placówkę, 15 października 1854 roku Ksiądz Kanonik Franciszek Thiedig poświęcił kaplicę pod wezwaniem Świętego Wojciecha. Placówka (stacja) duszpasterska była zlokalizowana na działce przy obecnej Ulicy Kilińskiego w miejscu, gdzie dzisiaj znajdują się resztki cmentarza katolickiego. 31 marca 1871 roku została utworzona tutejsza parafia katolicka. Budowę obecnego kościoła p.w. Św. Wojciecha i plebanii rozpoczął Ks. Andrzej Erdmann, na prośbę którego Ks. Biskup dr Andreas Thiel, Biskup Warmiński, 9 lipca 1894 roku wyraził zgodę na błogosławieństwo nowo budowanego kościoła. Błogosławieństwa dokonał Ks. dr Franciszek Ritze – Kanonik Katedralny. Od 1897 roku budowę kontynuował ks. Józef Klaperski, od 1900 roku – Ks . Antoni Połomski.

19 sierpnia 1903 roku nastąpiła konsekracja kościoła p.w. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika i Przemienienia Pańskiego. Jednocześnie postanowiono, że rocznica konsekrowania kościoła będzie celebrowana w niedzielę po Uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Budowa kościoła i wystrój wnętrza świątyni zostały zrealizowane dzięki Stowarzyszeniu Świętego Bonifacego i Wojciecha, którego celem było wspieranie duszpasterstwa i szkół katolickich oraz katolików żyjących w diasporze wśród protestantów. Opatrzność Boża sprawiła, że w latach I i II wojny światowej tutejsza świątynia nie doznała zniszczeń wojennych

Gdy w styczniu 1945 roku ludność cywilna masowo i w popłochu opuszczała Ełk przed zbliżającą się Armią Czerwoną, Ks. Proboszcz Karol Fox, mimo groźby utraty życia, nie nie opuścił swojej świątyni, przystępując po zakończeniu wojny do pracy duszpasterskiej. W 1955 roku kościół został odmalowany.

25 marca 1992 roku Ojciec Święty Jan Paweł II, bullą „Totus Tuus, Poloniae Populus” erygował Diecezję Ełcką, a kościół p.w. Świętego Wojciecha Biskupa i Męczennika podniósł do godności katedry Diecezji Ełckiej. Również w roku 1992 z parafii p.w. św. Wojciecha zostały utworzone dwie nowe parafie: p.w. Ducha Świętego przy ulicy Kilińskiego i p.w. Opatrzności Bożej, przy ulicy Suwalskiej.

W latach 1993 – 1999 został przeprowadzony generalny remont (w zakresie architektury i wystroju wnętrza), dostosowując świątynię do nowej funkcji kościoła katedralnego.

8 czerwca 1999 roku, Ojciec Święty Jan Paweł II, podczas VII Pielgrzymki do Ojczyzny, modlił się w katedrze, po czym sprawował Mszę Święta Na Placu Celebry, na którym zgromadziło się około 300 tyś. wiernych.